Χωρίς διαθέσιμα σπίτια, με τις τιμές στα ύψη και τις συνθήκες δουλειάς ιδιαίτερα δύσκολες ο αναπληρωτής εκπαιδευτικός στη Μύκονο (αλλά και σε άλλα νησιά) αισθάνεται όμηρος. Μία αφήγηση που θέτει το πρόβλημα στην ολότητά του.
Ο διορισμός ενός αναπληρωτή εκπαιδευτικού σε κάποια από τα νησιά της χώρας συνιστά από μόνος του μία πρόκληση. Πώς θα βρεις σπίτι, πώς θα το συντηρήσεις, μέχρι πότε μπορείς να το έχεις, ποιες είναι οι γενικότερες συνθήκες ζωής είναι μερικά από τα ερωτήματα που συνήθως τίθενται.
Οταν όμως μιλάμε για διορισμό/τοποθέτηση στη Μύκονο, στη βασίλισσα του ελληνικού τουρισμού, τα ερωτήματα αυτά πολλαπλασιάζονται και συνήθως δεν έχουν απάντηση. Ή μάλλον έχουν και είναι συνήθως αυτές οι απαντήσεις που οδηγούν τους εκπαιδευτικούς είτε σε έντονη εσωστρέφεια είτε σε παραίτηση.
Παρακάτω θα διαβάσετε μία απολύτως πραγματική ιστορία αναπληρωτή εκπαιδευτικού που τοποθετήθηκε εφέτος στη Μύκονο. Δεν έχει σημασία προφανώς να αποκαλύψουμε την ταυτότητά του/της, μάς είναι πάντως γνωστή.
Τα γεγονότα, δυστυχώς για την ελληνική εκπαίδευση, είναι πραγματικά και συνήθη. Λαμβάνουν χώρα σχεδόν κάθε χρόνο και φέρνουν σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση τους εκπαιδευτικούς που αρχίζουν την σχολική σεζόν με όρεξη και όνειρα αλλά πολύ γρήγορα συνειδητοποιούν ότι η Ελλάδα και ο τρόπος που οργάνωνεται δεν χωράνε τα όνειρά τους.
Περιπέτεια λίγων ημερών στη Μύκονο
“Εφέτος τοποθετήθηκα στη Μύκονο. Κατάγομαι από άλλο κυκλαδονήδι στο οποίο δεν είχαν ανοίξει θέσεις. Από τη στιγμή που έμαθα την τοποθέτησή μου, είχα στη διάθεσή μου ένα, μόλις, 24ώρο για να παρουσιαστώ και να τακτοποιήσω τα πολύ βασικά.
Διαπίστωσα γρήγορα αυτό που εξ’ αρχής φοβόμουν. Ο,τι δεν θα βρω σπίτι. Δεν δίνει κανείς σπίτι πριν μπει ο Οκτώβρης και δεν το νοικιάζει για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών. Τον Απρίλιο σε διώχνουν. Οι δε τιμές δεν μπορούν να καλυφθούν σε καμία περίπτωση από το μισθό μας. Είναι συχνά απίστευτο το ύψος των χρημάτων που ζητούν.
Αρχισα να μιλάω με συναδέλφους. Κάποιοι που ήρθαν από τη Βόρεια Ελλάδα μου είπαν ότι την επόμενη εβδομάδα σκόπευαν να παραιτηθούν. Δεν βρίσκουν με τίποτα σπίτι, δεν υπάρχει στέγη στο νησί γι’ αυτούς. Εκτός αυτού, βλέπουν ακόμα και στις αγγελίες στα social media μία απαξιωτική αντιμετώπιση από την πλευρά των ιδιοκτητών. “Να μην επιλέγατε τη Μύκονο, γιατί ήρθατε, αφού την ξέρετε την κατάσταση”. Τόσο κυνικά, τόσο σοκαριστικά όλα αυτά.
Μάς φιλοξένησε προσωρινά ο Δήμος της Μυκόνου σε κάποια καταλύματά του. Μέχρι να ανοίξουν τα airbnb τον Οκτώβριο. Συγκατοικούμε, δεν υπάρχει άλλη διαθέσιμη λύση, δύο και τρία άτομα μαζί. Συνάδελφοι που έχουν δοκιμάσει ξανά αυτήν την πικρή εμπειρία, μάς λένε ότι κάθε χρόνο η κατάσταση γίνεται ολοένα και χειρότερη.
Δάσκαλοι που υπηρετούν στο νησί τα τελευταία 20 χρόνια δεν μπορούν να κρατήσουν το σπίτι τους το καλοκαίρι. Τους βγάζουν έξω και ξανά από την αρχή. Καταλαβαίνει κανείς ότι η κατάστασή μας παραπέμπει σε σύγχρονους νομάδες. Προσλαμβάνεσαι Σεπτέμβρη (στην καλύτερη των περιπτώσεων), μαθαίνεις κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή που θα πας, απολύεσαι τον Ιούνιο και μπαίνεις ταμείο ανεργίας. Την επόμενη χρονιά πάλι τα ίδια. Και μερικοί από μας έχουν και παιδιά!
Στη δομή που έμενα παρουσιάστηκε μία γυναίκα από πολυμελή οικογένεια. Αυτή με δύο από τα παιδιά της εδώ, ο σύζυγος με το άλλο παιδί του ζευγαριού σε άλλη πόλη και το μεγάλο παιδί σε άλλη, υπηρετώντας ως δημόσιος υπάλληλος. Δεν είναι βιώσιμη αυτή η κατάσταση, να μην ξέρεις καν αν θα τοποθετηθείς στον Εβρο ή σε νησιά.
Ο τρόπος με τον οποίο μάς φέρεται η επίσημη πολιτεία είναι απάνθρωπος, δεν βρίσκω άλλη λέξη. Οι περισσότεροι από τους φίλους μου βιώνουν αυτήν την κατάσταση. Τους στέλνουν από εδώ και από εκεί και όταν είναι τυχεροί και βρίσκουν σπίτι ο μισός μισθός τους τούς φεύγει στη βενζίνη για τις μετακινήσεις τους.
“500 ευρώ το διήμερο στα ξενοδοχεία”
Είμαστε στα τέλη του Σεπτέμβρη. Κάποιοι συνάδελφοι ξόδεψαν 500 ευρώ το Σαββατοκύριακο που μάς πέρασε για να μείνουν σε ξενοδοχείο στο νησί. Και φαντάσου ότι μάς ενημέρωσαν πως τον Σεπτέμβριο δεν θα πάρουμε ολόκληρο το μισθό μας. Η πρώτη εβδομάδα των ταξιδιών δεν μετράει, λένε.
Οκ, πήραν οι ακτοπλοϊκές πρωτοβουλία να μειώνουν στο μισό τα εισιτήριά τους. Το κράτος τι έκανε; Επρεπε να παρουσιαστώ Πέμπτη και την Παρασκευή έλαβα κουπόνι για έκπτωση 30% στα αεροπορικά εισιτήρια. Τι να τα κάνω τα αεροπορικά; Από νησί σε νησί να πάρω το αεροπλάνο; Γελάω! Ο πρώτος μισθός μας θα μπει αρχές Οκτωβρίου, μέχρι τότε τι γίνεται; Αμ το άλλο; Να είμαστε σε τρία διαφορετικά σχολεία κάποιοι από εμάς για να καλύπτουμε κενά;
Οι αποστάσεις συχνά είναι μεγάλες. Πρέπει να έχεις αυτοκίνητο και πολλά παιδιά δεν διαθέτουν. Τι να σου κάνει και το μικρό επίδομα οδοιπορικών που παίρνουμε; Δεν είναι λύσεις αυτές.
Το τέλος…
Είμαστε στις αρχές του Οκτώβρη. Παραιτήθηκα. Δεν άντεξα άλλο. Είχαμε βρει μαζί με συνάδελφο ένα ανακαινισμένο σπίτι στη χώρα. Βαρεθήκαμε να βγάζουμε κατσαρίδες καθώς πάντα άφηναν τα σκουπίδια έξω από την πόρτα μας. Κάθε μέρα αυτή η δουλειά. Εφυγα.
Η πρώην συγκάτοικος βρήκε άλλο σπίτι. Της έλεγε ο ιδιοκτήτης ότι ο μόνος λόγος που το νοικιάζει είναι για να μην κοιμούνται και συνουσιάζονται τουρίστες στην αυλή του. Ο Δήμος κάνει ότι μπορεί, τουλάχιστον αυτό θα σου πει. Δωρεάν καταλύματα μέχρι να βρούμε σπίτι. Από εκεί και πέρα όμως;
Στα καταστήματα έπρεπε να λέμε ότι είμαστε εκπαιδευτικοί γιατί για μας υπήρχε άλλος τιμοκατάλογος. Εκπτωση 25%. Ετσι τη χωριάτικη, ας πούμε, την πληρώνουμε 13 ευρώ αντί για 18.
Παντού είναι δύσκολη η κατάσταση για μας. Αλλά στη Μύκονο είναι χειρότερα”.
Το συμπέρασμα
Πολύ σκληρή η ζωή του νομά αναπληρωτή εκπαιδευτικού. Συχνά τόσο σκληρή που δεν αντέχεται, δεν βιώνεται. Η “ποινή” της εξόδου για δύο χρόνια από τους πίνακες σε περίπτωση παραίτησης δεν μπορεί φυσικά να αποτρέψει το αναπότρεπτο γιατί, πολύ λογικά, ο καθένας θα δώσει προτεραιότητα στη δική του ζωή και στην προστασία της ψυχικής του υγείας.
Εχει ελλείψεις εκπαιδευτικών βέβαια η Μύκονος. Αλλά η ευθύνη γι’ αυτό βαραίνει τους κρατούντες, όχι τους εκπαιδευτικούς που βάζουν από την τσέπη τους για να κάνουν το καθήκον τους. Η παραπάνω περίπτωση επαναλαμβάνεται σαν λούπα όχι μόνο στη Μύκονο αλλά κα σε πολλά άλλα νησιά στις Κυκλάδες, στο Βόρειο Αιγαίο και τα Δωδεκάνησα.